Het basismateriaal van elke quilter is een rolmes, een snijmat en een patchwork lat. Het rolmes laat toe om stof mooi recht te snijden, de patchwork lat helpt om de juiste afmeting te snijden zonder dat er eerst lijnen getekend moeten worden. Snijden gebeurt op een snijmat. Onmisbaar zijn ook een strijkijzer en strijkplank! Dan heb je nog nodig: schaar, tornmesje, potlood, spelden, naalden en eventueel een naaimachine.
Er is zoveel om te maken! Het bekendste is natuurlijk het quiltdeken. Maar verder bestaan er ook veel patronen voor kussens, tassen, zakjes, knuffels, … zelfs kleren! Iedere beginner start het leerproces met het maken van blokken. Er bestaan honderden blokken en ze hebben allemaal een naam, zoals fourpatch, ninepatch, flock of geese, log cabin, ohio star, pineapple, evening star, enz. Eens je de basistechnieken beheerst, kan er overgestapt worden naar andere patronen en technieken. De mogelijkheden zijn oneindig!
Waar patchwork oorspronkelijk ontstaan is door het hergebruik van stukken stof, is er nu een groot aanbod aan patchworkstof. Patchworkstof bestaat uit 100% katoen, een stevige stof die gemakkelijk verwerkt kan worden. Het gebruik van andere soorten stoffen is daarom niet ideaal.
In tegenstelling tot kledijstoffen die een breedte hebben van 1m40, hebben patchworkstoffen een breedte van 1m10. Daarnaast kan je ook kiezen uit fat quarters (45 x 55cm) en jelly rolls (een rol bestaande uit 20 à 40 repels stof van 6,35cm breedte), en ook quiltpakketten met patroon en stoffen. Bij HobbyPatch kan je ook een ecokwartje kopen (50 x 55cm).
Stoffen kiezen is leuk, maar in het begin is het even zoeken naar de juiste kleurencombinatie. Een pakket kan daar zeker bij helpen of het persoonlijk advies van Diana.
Het naaien van de verschillende stofdelen kan met de hand of met een naaimachine, dit is een persoonlijke keuze. Wel is het belangrijk om met katoenen garen te naaien zodat er gelijkmatig gestikt wordt (polyester garen durven te "bewegen").
Wie een naaimachine gebruikt (en dit hoeft geen speciaal quiltmodel te zijn), maakt best gebruik van een patchworkvoetje. Dit is een voetje dat een naad van 6mm (= ¼ inch) aangeeft, wat de standaard patchworknaad is.
Quilten is het aan elkaar naaien van het patchworkdeken (gemaakt in stap 3), een volumevlies en een ondergrond. Deze drie lagen worden met veiligheidsspelden of rijgsteken aan elkaar bevestigd zodat de stoffen niet schuiven tijdens het naaien.
Net zoals bij patchwork, zijn er voor het quilten vele patronen, van eenvoudige rechten lijnen, naar cirkels, bloemen, of andere sierlijke motieven.
Bij het machinaal quilten, is het gebruik van een boventransportvoet een absolute aanrader. Deze voet heeft dezelfde functie als de transporteur en zorgt ervoor dat de verschillende lagen aan eenzelfde snelheid voortbewegen. Daarnaast is er de quiltvoet: deze laat toe ‘uit de vrije hand’ te quilten. Het voetje bevat een veer dat de beweging van de naald volgt en tegelijkertijd de lagen goed aandrukt.
